ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Σκιάθος 12-04-2016
ΝΟΜΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ
ΔΗΜΟΣ ΣΚΙΑΘΟΥ
Τηλ: 2427350104
Ε-mail: 
">
Skiathos.gr
Facebook.com/skiathos.official
twitter.com/skiathos
ΠΑΣΧΑ ΣΤΗ ΣΚΙΑΘΟ
Πέρυσι, ω! πέρυσι, την Μεγάλην Πέμπτην πρωί, αφού εγύρισαν από την εκκλησίαν, όπου είχον μεταλάβει όλοι, η καλή και προκομμένη μήτηρ, καίτοι άγουσα ήδη τον έβδομο μήνα της εγκυμοσύνης της, ανεσφουγγώθη και ήρχισε να βάπτη εν τη χύτρα τα αυγά, με ριζάρι, κινναβάρι και όξος. Είτα ήρχισαν να έρχωνται εις την θύραν ανα ζεύγη τα παιδιά της πολίχνης, με τον υψηλόν καλάμινον σταυρόν στεφανωμένον με ρόδα ευώδη και με μήκωνας κατακόκκινους, με δενδρολίβανον και με ποικιλόχροα αγριολούλουδα, με τον αποσπασθέντα από τ’ Οχτωήχι χάρτινον Εσταυρωμένον εις το μέσον του σταυρού, και με ερυθρόν μανδήλιον καματίζον, μέλποντα το άσμα:
Βλέπεις εκείνο το βουνί με κόκκινη παντιέρα;
Εκεί σταυρώσαν το Χριστό, τον πάντων βασιλέα.
…………………………………………………………
Αλ. Παπαδιαμάντης από το διήγημα «Παιδική Πασχαλιά»
Οι περισσότερες αναφορές που γίνονται στη Σκιάθο, συνήθως έχουν ως αρχή τις χρυσές αμμουδιές της και τέλος τους ξέφρενους καλοκαιρινούς ρυθμούς.
Όμως υπάρχει και η Σκιάθος του Αλ. Παπαδιαμάντη και του Αλ. Μωραϊτίδη, τα διηγήματα των οποίων ζωντανεύουν σε κάθε σημείο του νησιού, το γλωσσικό ιδίωμα και οι παραδόσεις που συνεχίζουν να υπάρχουν στα σκιαθίτικα νοικοκυριά, όπως τα κατέγραψε ο παπά – Γιώργης Ρήγας στο τετράτομο λαογραφικό έργο του και βέβαια η ορθόδοξη πνευματική παράδοση, χάρη στην οποία η Σκιάθος βρίσκει πάντα τη χρυσή τομή ανάμεσα στο «σήμερα» και το «χθες», τη κοσμοπολίτικη και τη παραδοσιακή πλευρά της.
Όλα τα παραπάνω συνθέτουν τη ψυχή της Σκιάθου, την κινητήρια δύναμη των κατοίκων που ίσως να ασφυκτιά κατά τη θερινή περίοδο, αλλά τον υπόλοιπο χρόνο και ιδιαίτερα το Πάσχα, έχει πάντα τον πρωταγωνιστικό ρόλο στη ζωή του τόπου.
Η Σκιάθος αποτελεί χαρακτηριστικό πασχαλινό προορισμό για τους Έλληνες και τούτο διότι αφενός η περίοδος αυτή συνήθως συμπίπτει με την έναρξη της τουριστικής περιόδου, όπου το νησί ¨μεταμορφώνεται¨ ριζικά και αφετέρου γιατί το Πάσχα στη Σκιάθο χαρακτηρίζεται από μία ιδιαίτερη εθιμοτυπία που σπάνια συναντάται στην ελληνική επικράτεια.
Οι επισκέπτες του νησιού τις ημέρες αυτές, που προέρχονται απ’ όλα τα μέρη της Ελλάδας απολαμβάνουν υψηλής ποιότητας παροχής υπηρεσιών, τόσο στην εστίαση, όσο και στη διαμονή όπου αυτή μπορεί να είναι είτε μέσα στην πόλη της Σκιάθου, είτε σε κάποιο από τα πολύ σύγχρονα ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα διαμερίσματα που βρίσκονται εκτός, αναλόγως βεβαίως και της χρονικής περιόδου όπου το Πάσχα λαμβάνει χώρα.
Τα πασχαλινά έθιμα, σχεδόν σε όλα τα σημεία της Ελλάδος, είναι πανομοιότυπα. Ωστόσο υπάρχουν κάποιες διαφορές και ιδιαιτερότητες στην τήρηση τους, που δίνουν ένα ξεχωριστό χρώμα στα μέρη όπου συναντώνται.
Ας αναφέρουμε λοιπόν μερικά από τα έθιμα που σχετίζονται με το Πάσχα και τηρούνται μόνο στη Σκιάθο:
α) Τη Μ. Πέμπτη τα παιδιά ψάλλουν τα κάλαντα, έχοντας μαζί τους ένα καλαμένιο σταυρό που έχουν κατασκευάσει και στολίσει με λουλούδια από τη προηγούμενη ημέρα. Στον ίδιο σταυρό κρεμούν ένα κόκκινο μαντήλι, συμβολίζοντας έτσι το αίμα του Χριστού.
β) Το βράδυ της Μ. Πέμπτης η εκκλησία κλείνει μετά τα δώδεκα ευαγγέλια, σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ελλάδα όπου οι πιστοί ξενυχτούν τον εσταυρωμένο και στολίζουν τον επιτάφιο. Το στόλισμα του επιτάφιου γίνεται το πρωί της Μ. Παρασκευής, ενώ τη νύχτα της ίδιας ημέρας οι κάτοικοι ξενυχτούν τον επιτάφιο.
γ) Η ακολουθία του επιτάφιου θρήνου αρχίζει στη 1 μετά τα μεσάνυχτα και τελειώνει στις 5 το πρωί. Αυτό ισχύει μόνο για της εκκλησίες της πόλης, στο Μοναστήρι του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, η ακολουθία αρχίζει στις 7 μ.μ.
Με το πέρας της ακολουθίας αρχίζει η περιφορά των επιταφίων. Στο απόσπασμα του διηγήματος που ακολουθεί, περιγράφεται το έθιμο που τηρείται κατά την επιστροφή του επιταφίου στην εκκλησία.
«Είναι συνήθεια αρχαιοτάτη εις την νησον, αφου ο Επιτάφιος εν λιτανεία περιέλθη εν ωραίω πανοράματι την ενορίαν όλην, κατά την επιστροφήν να κλείωνται αι πύλαι του ναου και να μη επιτρέπηται η εις αυτόν είσοδος του Επιταφίου. Παρίσταται κατά τρόπον παράδοξον η σκηνή της εις Άδου καταβάσεως του Σωτηρος, ως φέρεται τουτο εν τη εκκλησιαστικη παραδόσει. Τότε ο πρωτος των εφημερίων, προσεγγίζων εις τας πύλας κελεύει επιτακτικως κρούων αυτάς και κράζων: “-Αρατε πύλας, οι άρχοντες υμων, και επάρθητε πύλαι αιώνιοι, και εισελεύσεται ο βασιλεύς της δόξης!”.
Ο δε έσωθεν των κεκλεισμένων πυλων παρά τά κλειθρα υποκρινόμενος τον Άδην ερωτα αυθαδως: “-Τις εστιν ουτος ο βασιλεύς της δόξης;”.
Η επιτακτική ως και η αυθάδης ερώτησις επαναλαμβάνονται εκ τρίτου. Και τότε την τρίτην φοράν ο ιερεύς ωθων ισχυρως διά του ποδός και των χειρων τάς πύλας, αναφωνει εν κυριαρχικη δυνάμει: “-Κύριος των Δυνάμεων, αυτός εστιν ο βασιλεύς της Δόξης!”. Και ανοίγει βασιλικως και αυταρχικως τάς πύλας, και ούτως εισέρχεται εις τον ναόν ο Επιτάφιος».
Αλ. Μωραϊτίδης από το διήγημα «Άρατε Πύλας»
Επίσης η Θεία Λειτουργία του Μ. Σαββάτου γίνεται το μεσημέρι, λόγω της αγρυπνίας του επιταφίου.
Όποια εποχή και να βρεθείτε στη Σκιάθο το τοπίο και η φιλοξενία των κατοίκων θα σας μείνουν για πάντα χαραγμένα στη μνήμη σας. Μια επίσκεψη στη πασχαλινή Σκιάθο όμως, είναι ικανή να αιχμαλωτίσει για πάντα τη ψυχή και τη καρδιά σας.
